نقشه

نقشه: نقشه تصویر قائم سطح زمین است که به نسبت مشخصی به نام مقیاس کوچک شده باشد.

نقشه برداری زمینی: تهیه نقشه با استفاده از ابزارهای اندازه گیری زمینی و با عملیات میدانی نقشه برداری زمینی نامیده می شود. در این روش بطور کلی با اندازه گیری طولها، زوایا و اختلاف ارتفاع، شکل و ابعاد عوارض مشخص شده و ترسیم می شوند. برخی از ابزارها و وسایل متداول و مورد استفاده در نقشه برداری زمینی به شرح ذیل می باشد :

زاویه یاب (تئودولیت): این وسیله که به شکل یک دوربین می باشد، برای اندازه گیری زوایا استفاده می شود. با استفاده از تئودولیت زوایای افقی و قائم بین دو امتداد را می توان اندازه گیری نمود. دوربین تئودولیت بر روی سه پایه نصب شده و در یک نقطه مشخص استقرار می یابد و با قراولروی به دو نقطه مشخص زوایای افقی و قائم بین دو امتداد مشخص می گردد.

ترازیاب(نیوو) : این وسیله نیز به شکل یک دوربین طراحی شده است که بر روی سه پایه مستقر می گردد. این دوربین برای اندازه گیری اختلاف ارتفاع بین دو نقطه بکار می رود. این دوربین به همراه یک خط کش بلند که میر یا شاخص نامیده می شود استفاده می گردد. برای تعیین اختلاف ارتفاع دونقطه ابتدا نیوو را بین دونقطه مستقر می کنیم و آن را به حالت تراز در می آوریم سپس شاخص را بر روی نقطه اول قرار داده و با استفاده از دوربین عدد روی شاخص را قرائت می نماییم. سپس شاخص را بر روی نقطه دوم قرار داده و مجددا عدد روی شاخص را قرائت می نماییم. تفاضل اعداد قرائت شده اختلاف ارتفاع دو نقطه را نشان می دهد.

متر نواری: یکی از ابزارهای اندازه گیری طول، متر می باشد. متر هایی که برای کار نقشه برداری زمینی استفاده می شود از جنسهای مختلف فلزی پارچه ای و … و با طولهای مختلف ۱ تا ۵۰ متری ساخته می شوند.

طولیاب الکترونیکی لیزری: با استفاده از ابزارهای الکترونیکی، اندازه گیری طولها بخصوص طولهای بلند سریعتر انجام می شود. اساس کار طولیابهای الکترونیکی بر مبنای ارسال موج و دریافت موج منعکس شده و اندازه گیری اختلاف فاز موج می باشد. با توجه به شرایط اندازه گیری و نوع تجهیزات بکار گرفته شده دقت اندازه گیری متفاوت خواهد بود. معمولا طولیابهای الکترونیکی بر روی تئودولیت نصب می شوند و به همراه یک منشور که نقش منعکس کننده امواج را دارد استفاده می شوند. طولیاب بر روی نقطه اول مستقر شده و منشور برروی نقطه دوم قرار می گیرد و با ارسال و دریافت مجدد موج طول مورد نظر محاسبه می شود. امروزه از امواج لیزری برای طولیابی بیشتر استفاده می شود.

توتال استیشن : در سالهای اخیر و با پیشرفت وسایل و تجهیزات نقشه برداری طولیابها و تئودولیتها با هم تلفیق شده و بصورت یک دستگاه مورد استفاده قرار می گیرد.

سیستم تعیین موقعیت جهانی(GPS) : سیستم تعیین موقعیت جهانی ، یک سیستم راهبری و مسیریابی ماهواره ای است که از شبکه ای با حداقل ۲۴ ماهواره تشکیل شده است. این ماهواره ها به سفارش وزارت دفاع ایالات متحده ساخته و در مدار زمین قرار داده شده اند. این سیستم در ابتدا برای مصارف نظامی تهیه شد ولی از سال ۱۹۸۰ استفاده عمومی آن آزاد و آغاز شد. در نقشه برداری زمینی از گیرنده های ماهواره ای برای